5.3 koolhydraten

koolhydraten zijn opgebouwd uit de elementen koolstof, waterstof en zuurstof. hun molecuulformule is het eenvoudigste te geven als (CH2O)n 

Functies:

koolhydraten hebben zeer uiteenlopende functies. organismen gebruiken koolhydraten als engerieleveranciers (glucose) en reservevoedsel (zetmeel). ze spelen ook een rol bij de bescherming van organismen (slijm) en voor de stevigheid (cellulose) in de celwand van planten). je kan ze ook vinden op celmembranen van veel organismen. hier is hun functie het helpen van de communicatie tussen verschillende cellen. koolhydraten bestaan uit enkelvoudige suikers monosachariden. twee monosachariden vormen een disacharide. polysachariden worden gevormd door polymeren van disacharide.

5.3.1 monosachariden

in de natuur zie je monosachariden met drie vijf of zes C-atomen het vaakst. de bekendste bevatten 6 C-atomen. het zijn de Hexosen: glucose, galactose en fructose.  de molecuulformule hiervan is C6H12O6. 

glucose

glucose ook dextrose of druivensuiker genoemd ,komt voor in bloed, rijp fruit ( dus ook de aardbei), honing, en plantenbladeren. glucose kan worden afgebroken tot koolstofdioxide (CO2) en water (H2O).  Bij deze afbraak komt er energie vrij. voor veel organismen speelt glucose een sleutelrol in de levende natuur.

fructose

fructose (vruchtensuiker) komt vooral voor in fruit en groenten en honing. De stof is twee keer zo zoet als "gewone" suiker en is beter oplosbaar in water dan glucose.

 

5.3.2 Disachariden

tweevoudige suikers of disachariden ontstaat doordat twee monosachariden onder afsplitsing van een molecule water met elkaar verbonden worden. zo'n binding heet een glycosidische binding.

er zijn een drietal disachariden (C12H22O11) belangrijk voor de menselijke cel.

maltose is opgebouwd uit twee moleculen glucose aan elkaar gekoppeld door 1 tot 4 glycosidische bindingen. het ontstaat bij de afbraak van zetmeel

lactose of melksuiker komen voor in melk, zoals de naam al zegt. het is opgebouwd uit een molecule glucose en een molecule galactose.

sacharose (sucrose) is de bekendste disacharide, dit is de gewone suiker uit  de suiker pot en komt in bijna alle planten voor. suikerbieten en suikerriet worden veel verbouwd vanwege de grote hoeveelheid die hier in zit.

5.3.3 Polysachariden

meervoudige suikers of polysachariden zijn wijdverbreid in de natuur. deze zijn opgebouwd uit lange keten (polymeren) van monosachariden.